Blog

De muses van Picasso

Wandelend door het Picassomuseum in Malaga nemen zijn muses mij mee door verschillende fases in zijn kunstenaarschap. Olga Kokhlova leert hij in 1917 kennen als hij meewerkt aan decors voor het ballet Parade. Tijdens de balletrepetities wordt hij verliefd op de Russische ballerina. Olga geeft haar carrière op om met Picasso naar Frankrijk te vertrekken. Zij trouwen in 1918 en leiden een glamoureus leven temidden van de high society in Parijs en aan de Franse Riviera. Zij krijgen een zoon, Paulo.

Met een paar rake lijnen op een wazig gekleurde achtergrond weet Picasso de essentie van Olga en Paulo op doek te vangen. Zijn stijl is neo klassiek.

Picasso onderzoekt  later in zijn werk een nieuwe vorm van cubisme, expressief en met veel kleur. Zijn gefragmenteerde figuren vormen een inspiratie voor het surrealisme.

Ondertussen, we zijn rond 1927, zijn er spanningen in het huwelijk met Olga die geniet van het societyleven dat bohemien Picasso steeds meer tegenstaat. In 1927 begint hij een gepassioneerde affaire met Marie-Therese Walther die hij bij galerie Lafayette in Parijs ontmoet. Marie-Therese is 17 jaar,  atletisch gebouwd en heeft een klassiek gezicht. In zijn “magische schilderijen” laat Picasso zien hoe zijn verlangen haar lichaam opdeelt in afzonderlijke elementen  waarna hij deze schijnbaar willekeurig weer met elkaar verbindt.

Zijn schilderijen worden abstracter, misschien mede ingegeven om zijn relatie met Marie- Therese te verbergen?

Overal waar de familie Picasso is, is Marie- Therese ook. Op vakantie in Bretagne treft Picasso haar dagelijks in een badhokje aan het strand, en in 1930 huurt hij zelfs een appartement voor haar tegenover zijn huis in Parijs. In 1935 wordt Marie- Therese zwanger en als Olga daarvan hoort vertrekt zij met Paulo naar Zuid Frankrijk. Olga is furieus en weigert te scheiden. Een scheiding is ook voor Picasso onmogelijk omdat hij dan al zijn bezittingen, inclusief zijn kunst met haar moet delen. In september 1935 wordt dochter Maria de la Conception geboren, vernoemd naar Picasso’s zus die op 7 jarige leeftijd overleed. Maria wordt al gauw Maya genoemd en zij wordt vaak door Picasso geschilderd.

In 1930 begint hij  aan een grote serie etsen, waarin hij de essentie van het leven probeert weer te geven door middel van vrouwelijke schoonheid. Marie Therese staat model voor de jonge vrouw, aanvankelijk in de armen van een bebaarde beeldhouwer, maar in latere erotische scenes wordt ze belaagd door een minotarier, een combinatie van man en stier. De minotaurier wordt aanvankelijk nog geportretteerd als  een liefdevolle bon vivant maar verandert in een vrouwenverslindend monster en eindigt blind en impotent, geleid door een onschuldig meisje. In deze serie lijkt Picasso zijn emoties over zijn erotische obsessies in zijn turbulente liefdesleven weer te geven.

Hoewel Picasso dol is op Marie-Therese en zijn dochter Maya, begint hij in 1935 ook een verhouding met Dora Maar, een fotografe die zijn interesse in het surrealisme met hem deelt. In tegenstelling tot de rustige Marie- Therese is Dora Maar een vat vol intense emoties. Picasso’s relatie met Marie-Therese duurt voort, zeer tot ongenoegen van Dora Maar die regelmatig uitbarst in woede of heftig verdriet, herkenbaar in de verschillende schilderijen die hij van haar maakt.

In 1944 komt er voor Marie-Therese en voor Dora Maar een einde aan hun relatie met Picasso, als hij de getalenteerde jonge kunstenaar Francoise Gilot ontmoet. Francoise is 21 en Picasso 63 jaar. Zij gaan wonen in Zuid Frankrijk en krijgen twee kinderen Paloma en Claude. Hij brengt gelukkige jaren met haar en de kinderen door, schildert Francoise en de kinderen en legt zich toe op keramiek.

Tot hij in 1954 een verhouding begint met de 46 jaar jongere Jaqueline Roque, die werkt in zijn keramiekatelier. Picasso is dan 73 jaar. Francoise schrijft 11 jaar na hun scheiding  een boek over haar leven met Picasso, waarin zij vertelt over de denigrerende manier waarop hij haar behandelt en zijn herhaaldelijke ontrouw, het is de reden waarom zij, als enige van zijn muses, hem besluit te verlaten en de kinderen meeneemt. Picasso laat zij ontgoochelt achter.

Francoise zal later een zeer gewaardeerd kunstenares worden.

Jaqueline is zijn laatste levenspartner tot aan zijn dood in 1973 en de tweede vrouw met wie hij trouwt. Jaqueline adoreert Picasso en is een fanatiek bewonderaar van zijn kunst. Zij gaan wonen in een kasteel waar Picasso zich in de laatste 20 jaar van zijn leven volledig aan zijn kunst wijdt en zich steeds meer terugtrekt  uit het sociale leven.

Picasso was een groot kunstenaar, ik houd enorm van zijn kleurijke expressieve portretten, maar samenleven met deze narcistische, rancuneuze man moet een hel zijn geweest. Volgens Picasso waren er slechts twee type vrouwen, godinnen en  deurmatten…..

Met veel van zijn muses loopt het niet goed af, Marie- Therese pleegt uiteindelijk zelfmoord, net als Dora Maar en ook zijn loyale geliefde Jaqueline Roque berooft zichzelf na zijn dood van het leven.

Zijn kleindochter Marina Picasso vat het als volgt samen, Picasso onderwierp vrouwen aan zijn bestiale sexualiteit, temde ze, behekste ze, “at ze op” en vermorzelde ze op zijn canvas. Na menig nacht met ze te hebben doorgebracht en hun essentie te hebben opgezogen, gooide hij ze, eenmaal leeggebloed, van zich af.

Het lijkt me toch een stuk gezonder om je eigen muse te zijn, in plaats van die van iemand anders.

TRANSLATE