Fray Bentos is een fabriek waar van 1865 tot 1979  koeien, varkens, schapen, eigenlijk alles wat eetbaar was en op pootjes of hoeven liep, het aardse voor het eeuwige inwisselde en eindigde in een blikje corned beaf of een blokje OXO, gedroogd vleesextract. 

Het walhalla liep je als koe hier zeker niet tegemoet, hopelijk kuierde je nog nietsvermoedend met zijn allen een fuik in, eerst werden je hoeven gewassen, dan onder de douche en voor je boe of bah kon loeien, kwam je terecht in een hok waar je de finale klap met de hamer kreeg. Dan gleed je hoppekee door een luik en hing je aan je hoeven ondersteboven aan de haak. De schapen waren nog minder te benijden want die werden letterlijk pootje gelicht en hingen levend en onwel, blatend ondersteboven aan de haak, voor ze chop chop chop hun hoofd verloren.

Van de rest van het proces hebben ze gelukkig niets meer gemerkt. Meneer Liebich uit Duitsland had het helemaal uitgedacht, de hele productielijn waarbij het ontbeende vlees, weken werd gekookt in enorme stalen bakken tot een krachtige bouillon, daarna ingedroogd tot een soort pasta, vervolgens geperst en gedroogd totdat een mal van die kleine blokjes uitspuugde. Niets werd verspild, alle delen van het dier werden gebruikt, werkelijk ieder fliebertje vlees werd opgevangen, de restjes werden namelijk verwerkt tot vloeibare mest.

Zo’n blokje vleesextract, samen met een enkel kooltje in een tinnetje kregen de soldaten in de eerste wereldoorlog, die er in de loopgraven met wat water een opkikkertje van konden maken.

Hoewel deze fabriek heel wat huishoudens van het dorp draaiende heeft gehouden, was het werk beslist geen pretje. Denk je eens in, het oorverdovende gedreun van de zware dieselmotoren in de machinekamer, de bloederige bende in het slachthuis waar je met je blote voeten in stond, de stank van al die ingewanden, het geblaat van die arme schapen. De  benauwende hitte in de ruimte waar het vlees werd gekookt, en dan de stress van al die ratelende blikjes die tot in je dromen maar op je af bleven komen….. 

En  als je nu denkt dat je het beter trof bij de administratie dan help ik je uit de droom. Alle bureaus werden zo opgesteld dat je elkaar niet aan kon kijken, je mocht niet met elkaar praten en slechts twee keer per dag mocht je even opstaan om je benen te strekken. De rusteloze voeten van een werknemer hebben na 46 jaar trouwe dienst hun sporen in de houten vloer achtergelaten.

Even afgezien van dit dierenleed, laat deze oude ijzeren dame het hart sneller kloppen van ieder die van roestig industrieel erfgoed houdt. De kolossale Engelse machines,  al die fantastische techniek maatje extra extra large, het roestige ijzer waarop nu vogels hun nestjes bouwen, het patina op de muren, de afgesleten tegels het zachte licht dat door de ruitjes valt en nog zoveel meer. 

De schoonheid van de fabriek is in 2015 erkend door de Unesco en eromheen ligt een prachtig park waar we aan de rivier een bivak vonden. De paarden die eerder voor de fabriek werkten zijn in 1979 losgelaten en houden nu als gerespecteerde erfgenamen het gras kort. ’ s Avonds gonzen honderden vuurvliegjes om ons heen en de lucht kleurt magisch paars bij zonsondergang.